در فضای کنونی کشور که نقش و اهمیت مدیران توانمند در موفقیت شرکت‌های مختلف بصورت روزافزونی آشکار گردیده است و بعضاً کمبود چنین مدیرانی در بخش‌های مختلف احساس می‌گردد، مدیران و کارشناسان را بر آن داشته است تا بیش از پیش در پی ارتقاء مهارت‌های مدیریتی خود همگام با آخرین دستاوردهای دانش مدیریت در سطح جهانی باشند. از این رو مجله تدبیر با هدف پاسخگویی به این نیاز مدیران و کارشناسان در هر شماره مطلبی در خصوص معرفی یکی از معروفترین مدارس کسب و کار (Business School) و دوره‌های On-Line آن می‌پردازد تا اطلاعات کافی برای علاقمندان جهت استفاده از چنین دوره‌هایی فراهم نماید.
در این شماره بحث خود را ابتدا با تاریخچه مدارس کسب و کار در جهان آغاز می‌نماییم.
در قرن نوزدهم میلادی پس از تحقق انقلاب صنعتی، تحول صنعتی شدن با شتاب فزاینده‌ای در حرکت بوده و در این شرایط نیاز به وجود مدیران کارآمد به عنوان یک کاتالیزور در امر تحول صنعتی شدن در نظر گرفته شد. به این منظور فکر ایجاد موسساتی که بتوانند مدیران را به شکل کاملاً مهارتی آموزش دهند مطرح و از آنجا برای اولین بار تاسیس مدارس کسب و کار با هدف پرورش و توسعه مدیران در دستور کار قرار گرفت.
براساس مطالعات انجام شده، اولین مدرسه کسب و کار در سال 1819 در قاره اروپا و در کشور فرانسه در شهر پاریس تاسیس شده است. نام این مدرسه کسب و کار ESCP می‌باشد و در حال حاضر در شهرهای برلین، لندن، مادرید، ورشو، تورینو و پاریس دارای پردیس می‌باشد. جالب است بدانید که اولین مدرسه کسب و کار در آمریکا در سال 1881 تاسیس شده است یعنی قریب شصت سال پس از تاسیس اولین مدرسه کسب و کار در اروپا، مدرسه کسب و کار وارتون (Wharton) در دانشگاه پنسیلوانیا تاسیس شده است.
در جدول زیر زمان تاسیس اولین مدارس کسب و کار در چند کشور جهان ارائه شده است:
|
ردیف
|
نام کشور
|
نام مدرسه کسب‌وکار
|
زمان تاسیس
|
توضیحات
|
|
1
|
فرانسه
|
ESCP
|
1819
|
اولین مدرسه کسب و کار در جهان
|
|
2
|
آمریکا
|
Wharton
|
1881
|
اولین مدرسه کسب و کار در آمریکا
|
|
3
|
آلمان
|
Leipzig Graduate School of Management
|
1898
|
اولین مدرسه کسب و کار در کشور آلمان
|
|
4
|
انگلستان
|
Birmingham Business School
|
1902
|
اولین مدرسه کسب و کار در کشور انگلستان
|
|
5
|
آمریکا
|
Harvard Business School
|
1908
|
اولین دوره MBA در جهان را ارائه کرده است
|
|
6
|
آفریقای جنوبی
|
University of Pretoria -Graduate School of Management
|
1949
|
اولین مدرسه کسب و کار در آفریقا
|
|
7
|
هندوستان
|
XLRI
|
1949
|
اولین مدرسه کسب‌وکار در آسیا
|
از نکات جالب در جدول فوق این است که مدرسه کسب و کار هاروارد به عنوان اولین ارائه کننده دوره MBA در دنیا بوده که در سال 1908 تاسیس شده است. همچنین اولین مدرسه کسب و کار در قاره آمریکا در سال 1949 تحت عنوان University of Pretoria – Graduate School of Management در کشور آفریقای جنوبی تاسیس شده و اولین مدرسه کسب و کار در قاره آسیا نیز هم زمان با قاره آفریقا در سال 1949 تحت عنوان XLRI در کشور هندوستان تاسیس شده است.
اولین مدرسه کسب و کار در ایران :
در دهه چهل شمسی با حرکت کشور به سمت صنعتی شدن نیاز به پرورش و توسعه مدیران به عنوان یک امر ضروری در نظر گرفته شد و در این راستا دو فعالیت بین‌المللی انجام گردید. اولین فعالیت با همکاری مدرسه کسب و کار هاروارد در محل فعلی دانشگاه امام صادق شکل گرفت که مرکزی تحت عنان مرکز مطالعات مدیریت ایران (ICMS) تشکیل شد و اقدام به برگزاری دوره‌های مدیریتی بین‌المللی در ایران نمود. فعالیت دیگر توسط سازمان مدیریت صنعتی و با همکاری مدرسه کسب و کار وارتون (اولین مدرسه کسب و کار کشور آمریکا) انجام شد. دوره‌ای که سازمان مدیریت صنعتی با همکاری مدرسه کسب و کار وارتون برگزار نمود دوره کارشناسی ارشد MBA-پرورش مدیر بوده است که در این دوره اساتید از مدرسه کسب و کار وارتون به ایران آمده و به زبان انگلیسی در دوره تدریس می‌نموده‌اند. از جمله اساتیدی که در این دوره تدریس نموده‌اند می‌توان به دکتر راسل ایکاف اشاره نمود. دوره پرورش مدیر از سال 1348 تا پیروزی انقلاب اسلامی به تعداد هشت بار در سازمان مدیریت صنعتی برگزار گردیده و درصد قابل توجهی از مدیران موفق کشور قبل و بعد از انقلاب، دانش آموخته این دوره بوده‌اند.
در شماره بعدی به معرفی یکی از مدارس کسب و کار مطرح جهان و دوره‌های مدیریتی On-Line آن می‌پردازیم.